ព្រះមហាក្សត្រថៃ បានលាយព្រះហត្ថលេខា ប្រទានរាជានុញ្ញាត ឲ្យប្រជារាស្ត្រថៃ ដែលស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា អាចមានសិទ្ធិស្របច្បាប់ រៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយគ្នាបាន។ នេះបើតាមព្រះរាជក្រឹត្យ ដែលត្រូវបណ្តាញឃោសនាថៃ ផ្សព្វផ្សាយព្រោងព្រាត នៅថ្ងៃអង្គារ៍ ទី២៤កញ្ញា។ តាមរយៈច្បាប់ថ្មីនេះ ថៃបានក្លាយជាប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍ទី១ ដែលយល់ព្រមទទួលការរៀបមង្គលការរវាងអ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា។ ព្រះចៅថៃ ហ្លួងមហា វិជ្ជរ៉ា ឡុងកន រាជទានលាយព្រះហត្ថលេខា លើច្បាប់អាពាហ៍ពិពាហ៍អ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា កាលពីថ្ងៃអង្ការ៍។ រាជក្រឹត្យនេះ ធ្វើឡើងក្រោយពី រដ្ឋសភាថៃ សម្រេចអនុម័តច្បាប់នេះ កាលពីខែឧសភា ហើយព្រឹទ្ធសភា បានយល់ព្រមនៅខែមិថុនា កន្លងទៅ មុននឹងបញ្ជូនបន្ត ថ្វាយព្រះមហាក្សត្រ។ ច្បាប់នេះ ក៏ជាមត៌កស្នាដៃមួយរបស់អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី សេដ្ឋា ថៈវីស៊ីន ដែលជាអ្នកនយោបាយគាំទ្រសហគមន៍អ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា ១រូបដែរ។ កាលពីចុងឆ្នាំ២០២៣ រដ្ឋាភិបាលរបស់លោក សេដ្ឋា ថៈវីស៊ីន បានរៀបចំពង្រាងអំណានច្បាប់ច្រើនដង ដើម្បីស្នើសុំកែប្រែមាត្រាខ្លឹមសាររបស់ច្បាប់អាពាហ៍ពិពាហ៍ ដោយបើកផ្លូវ អនុញ្ញាត ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ ថៃទាំងអស់ អាចរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ ដោយលែងជាប់លក្ខខណ្ឌ ថាត្រូវតែមានភេទពីកំណើតផ្ទុយគ្នា។ ក្នុងនោះ អ្នកច្បាប់ថៃបានលុបពាក្យ បុរស ស្ត្រី ប្តី ប្រពន្ធ និងជំនួសពាក្យថា បុគ្គល ដៃគូអាពាហ៍ពិពាហ៍ ឬ ដៃគូសហព័ទ្ធ។ លោក Apiwat Apiwatsayree វ័យ៤៩ឆ្នាំ ជានិមិត្តរូបមួយនៃក្រុមអ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នានៅថៃ បានប្រាប់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានបារាំងអាអែហ្វប៉េនៅក្រុងបាំងកក ថាបានរួមរស់ចំនួន១៧ឆ្នាំហើយ ជាមួយដៃគូប្រុសស្នេហា លោក Sappanyoo Panatkool និងអន្ទះសាទន្ទឹងរង់ចាំច្បាប់នេះយូរខ្លាំងណាស់។ លោកថា ពេលច្បាប់ចូលជាធរមានគ្រាណា លោកនឹងកាន់ដៃគ្នាទៅចុះបញ្ជីអាពាហ៍ពិពាហ៍ស្របច្បាប់តែម្តង។ គួរជ្រាបថា បន្ទាប់ពីព្រះបរមរាជវង្សស្តេចថៃ ចេញផ្សាយរាជក្រឹត្យរួច ច្បាប់អាពាហ៍ពិពាហ៍អ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នានេះ នឹងចូលជាធរមាន អាចអនុភាពអនុវត្តបាន នៅរយៈពេល ១២០ ថ្ងៃទៀត។ បានសេចក្តី ប្រជាពលរដ្ឋថៃ អ្នកដែលប្រតិព័ទ្ធភេទដូច្នេះ អាចផ្តើមរៀបចំមង្គមការស្របច្បាប់ ជាផ្លូវការពេញមុខពេញមាត់ ចាប់ពីខែមករា ដើមឆ្នាំ២០២៥ តទៅ។ ការមានសិទ្ធិរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ច្បាប់ យ៉ាងដូច្នេះនេះ ក៏បានសេចក្តីថា ដៃគូសហព័ទ្ធ មានសិទ្ធិផ្ទេរ ឬទទួលមរតក…
Author: admin
ព្រះមហាក្សត្រថៃ បានលាយព្រះហត្ថលេខា ប្រទានរាជានុញ្ញាត ឲ្យប្រជារាស្ត្រថៃ ដែលស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា អាចមានសិទ្ធិស្របច្បាប់ រៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយគ្នាបាន។ នេះបើតាមព្រះរាជក្រឹត្យ ដែលត្រូវបណ្តាញឃោសនាថៃ ផ្សព្វផ្សាយព្រោងព្រាត នៅថ្ងៃអង្គារ៍ ទី២៤កញ្ញា។ តាមរយៈច្បាប់ថ្មីនេះ ថៃបានក្លាយជាប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍ទី១ ដែលយល់ព្រមទទួលការរៀបមង្គលការរវាងអ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា។ ព្រះចៅថៃ ហ្លួងមហា វិជ្ជរ៉ា ឡុងកន រាជទានលាយព្រះហត្ថលេខា លើច្បាប់អាពាហ៍ពិពាហ៍អ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា កាលពីថ្ងៃអង្ការ៍។ រាជក្រឹត្យនេះ ធ្វើឡើងក្រោយពី រដ្ឋសភាថៃ សម្រេចអនុម័តច្បាប់នេះ កាលពីខែឧសភា ហើយព្រឹទ្ធសភា បានយល់ព្រមនៅខែមិថុនា កន្លងទៅ មុននឹងបញ្ជូនបន្ត ថ្វាយព្រះមហាក្សត្រ។ ច្បាប់នេះ ក៏ជាមត៌កស្នាដៃមួយរបស់អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី សេដ្ឋា ថៈវីស៊ីន ដែលជាអ្នកនយោបាយគាំទ្រសហគមន៍អ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា ១រូបដែរ។ កាលពីចុងឆ្នាំ២០២៣ រដ្ឋាភិបាលរបស់លោក សេដ្ឋា ថៈវីស៊ីន បានរៀបចំពង្រាងអំណានច្បាប់ច្រើនដង ដើម្បីស្នើសុំកែប្រែមាត្រាខ្លឹមសាររបស់ច្បាប់អាពាហ៍ពិពាហ៍ ដោយបើកផ្លូវ អនុញ្ញាត ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ ថៃទាំងអស់ អាចរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ ដោយលែងជាប់លក្ខខណ្ឌ ថាត្រូវតែមានភេទពីកំណើតផ្ទុយគ្នា។ ក្នុងនោះ អ្នកច្បាប់ថៃបានលុបពាក្យ បុរស ស្ត្រី ប្តី ប្រពន្ធ និងជំនួសពាក្យថា បុគ្គល ដៃគូអាពាហ៍ពិពាហ៍ ឬ ដៃគូសហព័ទ្ធ។ លោក Apiwat Apiwatsayree វ័យ៤៩ឆ្នាំ ជានិមិត្តរូបមួយនៃក្រុមអ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នានៅថៃ បានប្រាប់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានបារាំងអាអែហ្វប៉េនៅក្រុងបាំងកក ថាបានរួមរស់ចំនួន១៧ឆ្នាំហើយ ជាមួយដៃគូប្រុសស្នេហា លោក Sappanyoo Panatkool និងអន្ទះសាទន្ទឹងរង់ចាំច្បាប់នេះយូរខ្លាំងណាស់។ លោកថា ពេលច្បាប់ចូលជាធរមានគ្រាណា លោកនឹងកាន់ដៃគ្នាទៅចុះបញ្ជីអាពាហ៍ពិពាហ៍ស្របច្បាប់តែម្តង។ គួរជ្រាបថា បន្ទាប់ពីព្រះបរមរាជវង្សស្តេចថៃ ចេញផ្សាយរាជក្រឹត្យរួច ច្បាប់អាពាហ៍ពិពាហ៍អ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នានេះ នឹងចូលជាធរមាន អាចអនុភាពអនុវត្តបាន នៅរយៈពេល ១២០ ថ្ងៃទៀត។ បានសេចក្តី ប្រជាពលរដ្ឋថៃ អ្នកដែលប្រតិព័ទ្ធភេទដូច្នេះ អាចផ្តើមរៀបចំមង្គមការស្របច្បាប់ ជាផ្លូវការពេញមុខពេញមាត់ ចាប់ពីខែមករា ដើមឆ្នាំ២០២៥ តទៅ។ ការមានសិទ្ធិរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ច្បាប់ យ៉ាងដូច្នេះនេះ ក៏បានសេចក្តីថា…
ព្រះមហាក្សត្រថៃ បានលាយព្រះហត្ថលេខា ប្រទានរាជានុញ្ញាត ឲ្យប្រជារាស្ត្រថៃ ដែលស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា អាចមានសិទ្ធិស្របច្បាប់ រៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយគ្នាបាន។ នេះបើតាមព្រះរាជក្រឹត្យ ដែលត្រូវបណ្តាញឃោសនាថៃ ផ្សព្វផ្សាយព្រោងព្រាត នៅថ្ងៃអង្គារ៍ ទី២៤កញ្ញា។ តាមរយៈច្បាប់ថ្មីនេះ ថៃបានក្លាយជាប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍ទី១ ដែលយល់ព្រមទទួលការរៀបមង្គលការរវាងអ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា។ ព្រះចៅថៃ ហ្លួងមហា វិជ្ជរ៉ា ឡុងកន រាជទានលាយព្រះហត្ថលេខា លើច្បាប់អាពាហ៍ពិពាហ៍អ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា កាលពីថ្ងៃអង្ការ៍។ រាជក្រឹត្យនេះ ធ្វើឡើងក្រោយពី រដ្ឋសភាថៃ សម្រេចអនុម័តច្បាប់នេះ កាលពីខែឧសភា ហើយព្រឹទ្ធសភា បានយល់ព្រមនៅខែមិថុនា កន្លងទៅ មុននឹងបញ្ជូនបន្ត ថ្វាយព្រះមហាក្សត្រ។ ច្បាប់នេះ ក៏ជាមត៌កស្នាដៃមួយរបស់អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី សេដ្ឋា ថៈវីស៊ីន ដែលជាអ្នកនយោបាយគាំទ្រសហគមន៍អ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា ១រូបដែរ។ កាលពីចុងឆ្នាំ២០២៣ រដ្ឋាភិបាលរបស់លោក សេដ្ឋា ថៈវីស៊ីន បានរៀបចំពង្រាងអំណានច្បាប់ច្រើនដង ដើម្បីស្នើសុំកែប្រែមាត្រាខ្លឹមសាររបស់ច្បាប់អាពាហ៍ពិពាហ៍ ដោយបើកផ្លូវ អនុញ្ញាត ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ ថៃទាំងអស់ អាចរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ ដោយលែងជាប់លក្ខខណ្ឌ ថាត្រូវតែមានភេទពីកំណើតផ្ទុយគ្នា។ ក្នុងនោះ អ្នកច្បាប់ថៃបានលុបពាក្យ បុរស ស្ត្រី ប្តី ប្រពន្ធ និងជំនួសពាក្យថា បុគ្គល ដៃគូអាពាហ៍ពិពាហ៍ ឬ ដៃគូសហព័ទ្ធ។ លោក Apiwat Apiwatsayree វ័យ៤៩ឆ្នាំ ជានិមិត្តរូបមួយនៃក្រុមអ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នានៅថៃ បានប្រាប់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានបារាំងអាអែហ្វប៉េនៅក្រុងបាំងកក ថាបានរួមរស់ចំនួន១៧ឆ្នាំហើយ ជាមួយដៃគូប្រុសស្នេហា លោក Sappanyoo Panatkool និងអន្ទះសាទន្ទឹងរង់ចាំច្បាប់នេះយូរខ្លាំងណាស់។ លោកថា ពេលច្បាប់ចូលជាធរមានគ្រាណា លោកនឹងកាន់ដៃគ្នាទៅចុះបញ្ជីអាពាហ៍ពិពាហ៍ស្របច្បាប់តែម្តង។ គួរជ្រាបថា បន្ទាប់ពីព្រះបរមរាជវង្សស្តេចថៃ ចេញផ្សាយរាជក្រឹត្យរួច ច្បាប់អាពាហ៍ពិពាហ៍អ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នានេះ នឹងចូលជាធរមាន អាចអនុភាពអនុវត្តបាន នៅរយៈពេល ១២០ ថ្ងៃទៀត។ បានសេចក្តី ប្រជាពលរដ្ឋថៃ អ្នកដែលប្រតិព័ទ្ធភេទដូច្នេះ អាចផ្តើមរៀបចំមង្គមការស្របច្បាប់ ជាផ្លូវការពេញមុខពេញមាត់ ចាប់ពីខែមករា ដើមឆ្នាំ២០២៥ តទៅ។ ការមានសិទ្ធិរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ច្បាប់ យ៉ាងដូច្នេះនេះ ក៏បានសេចក្តីថា…
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកំពុងរឹតចំណងមិត្តភាព និងពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការស្ទើរគ្រប់វិស័យជាមួយប្រទេសចិន ប៉ុន្តែការធ្វើពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា និងចិន រយៈពេល ៥ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ប្រទេសចិនចំណេញកប់ក្ដោងតាមរយៈការនាំចេញទំនិញរបស់ខ្លួនមកកម្ពុជាក្នុងទំហំទឹកប្រាក់រាប់ពាន់លានដុល្លារ។ ទោះបីជាកម្ពុជាធ្វើពាណិជ្ជកម្មជាមួយចិនខាតបង់ច្រើន ឬមានឱនភាពខ្លាំងនៃទំហំជញ្ជីងពាណិជ្ជកម្មជាមួយចិនក្ដី ក៏រដ្ឋាភិបាលត្រកូល ហ៊ុន តែងបកស្រាយថា នេះគឺជាភាពជោគជ័យលើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយមិត្តដែកថែបចិន។ មន្ត្រីសហជីព និងអ្នកឃ្លាំមើលបញ្ហាសង្គមចង់ឃើញរដ្ឋាភិបាលកៀរគរវិនិយោគិនដែលមានសក្ដានុពលមកបណ្ដាក់ទុនវិនិយោគ និងពង្រីករោងចក្រសហគ្រាសសម្រាប់ផលិតវត្ថុធាតុដើមនៅកម្ពុជាដោយខ្លួនឯង ដើម្បីកាត់បន្ថយការចំណាយលុយក្នុងមួយឆ្នាំៗរាប់ពាន់លានដុល្លារទិញវត្ថុធាតុដើមនាំចូលពីប្រទេសចិន សម្រាប់កែច្នៃផលិតផលឧស្សាហកម្មនាំចេញទៅលក់នៅតាមទីផ្សារអន្តរជាតិ។ អនុប្រធានសម្ព័ន្ធសហជីពប្រជាធិបតេយ្យកម្មករកាត់ដេរកម្ពុជា ហៅកាត់ថា ស៊ីខៅឌូ (CCAWDU) លោក អាត់ ធន់ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី២៥ ខែកញ្ញាថា ទំហំនៃជញ្ជីងពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា និងចិនប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ កាន់តែមានឱនភាពខ្លាំង ព្រោះចិនគឺជាប្រទេសឈានមុខគេក្នុងការនាំចូលទំនិញសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់លើវ័យវាយនភណ្ឌ និងសំលៀកបំពាក់នៅកម្ពុជា។ លោកបន្ថែមថា ក្រោយកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីរវាងកម្ពុជា និងចិន (Cambodia-China Free Trade Agreement) ចូលជាធរមានចិនមានទីផ្សារនៅកម្ពុជាហាក់កាន់តែទូលាយ ព្រោះលោកថា ចិនមិនត្រឹមតែនាំចូលវត្ថុធាតុដើមផ្នែកវិស័យកាត់ដេរចូលកម្ពុជាប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងនាំចូលគ្រឿងសម្ភារៈសំណង់ ភេសជ្ជៈ និងសម្ភារៈក្មេងលេងជាដើម។ លោក អាត់ ធន់ លើកឡើងថា ដើម្បីកាត់បន្ថយឱនភាពនៃទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា និងចិន កម្ពុជាគួរតែដាក់ចេញវិធានការដំឡើងពន្ធលើមុខទំនិញរបស់ចិននាំចូលកម្ពុជា និងរិះរកមធ្យោបាយអភិវឌ្ឍលើវិស័យដែលចាំបាច់ដូចជា វិស័យកសិកម្មជាដើម និងជំរុញការនាំចេញផលិតផលផ្នែកអាហារទៅប្រទេសចិនឱ្យបានច្រើន។ លោក អាត់ ធន់៖ «វិស័យដែលអាចមានសក្ដានុពលអាចនាំទៅចិនអាចនាំប្រយោជន៍ដល់កម្ពុជាបានច្រើនប្រសិនជាយើងអាចកែច្នៃ ស្រូវ ពោត សណ្ដែក អង្ករ ឬស្វាយចន្ទី ស្វាយ ឬសម្ភារៈកសិកម្ម ផ្សេងៗទៀតបានជោគជ័យនាំចេញទៅខ្ញុំគិតថា យើងមានប្រយោជន៍ តែយើងអត់អាចធ្វើបានជោគជ័យ ហើយយើងក៏មិនដឹងថា ប្រើរយៈពេលប៉ុន្មាន ដើម្បីធ្វើការងារនេះអាចនាំសម្ភារៈទាំងនេះទៅប្រទេសចិនជួយដល់សេដ្ឋកិច្ចយើងបានច្រើន។ អ៊ីចឹងយើងមានបញ្ហាច្រើននៃការផលិត ការនាំចេញលើផ្នែកហ្នឹង អ៊ីចឹងហើយទោះបីជារយៈពេលយូរទៀតជញ្ជីងពាណិជ្ជកម្មវាមិនមានអីប្រែប្រួលទេ»។ របាយការណ៍របស់អគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករកម្ពុជាបង្ហាញថា រយៈពេល ២ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ពោលគឺនៅឆ្នាំ២០២២ និងក្នុងឆ្នាំ២០២៣ ការនាំចេញផលិតផលសរុបកម្ពុជាទៅក្រៅប្រទេសមានទំហំទឹកប្រាក់ជាង ៤៦ពាន់លានដុល្លារ ខណៈការនាំចូលមានជាង ៤៩ពាន់លានដុល្លារ។ ក្នុងនោះ ចិនគឺជាប្រទេសឈានមុខគេក្នុងការនាំចូលផលិតផលរបស់ខ្លួនមកកម្ពុជាដែលមានទំហំទឹកប្រាក់ជាង ២១ពាន់លានដុល្លារ ខណៈកម្ពុជានាំចេញផលិតផលទៅចិនវិញបានតិចតួច ឬស្មើទំហំទឹកប្រាក់ជាង ២ពាន់លានដុល្លារ។ ដោយឡែក សហរដ្ឋអាមេរិកនៅតែជាទីផ្សារដ៏ធំក្នុងការទទួលបញ្ជាទិញផលិតរបស់កម្ពុជាដោយក្នុងរយៈពេល ២ឆ្នាំមកចុងក្រោយនេះកម្ពុជាបាននាំចេញផលិតផលទៅសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងទំហំទឹកប្រាក់សរុបជាង ១៧ពាន់លានដុល្លារ ខណៈអាមេរិកវិញនាំចេញផលិតផលរបស់ខ្លួនមកកម្ពុជាក្នុងទំហំទឹកប្រាក់ជាង ៥រយលានដុល្លារ។ ទោះបីជាការធ្វើពាណិជ្ជកម្មជាមួយចិនមានឱនភាពខ្លាំងនៃទំហំជញ្ជីងពាណិជ្ជកម្មក្ដី ក៏រដ្ឋាភិបាលត្រកូល ហ៊ុន និងមន្ត្រីគ្រាក់ៗតែងបកស្រាយថា…
ព្រះមហាក្សត្រថៃ បានលាយព្រះហត្ថលេខា ប្រទានរាជានុញ្ញាត ឲ្យប្រជារាស្ត្រថៃ ដែលស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា អាចមានសិទ្ធិស្របច្បាប់ រៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយគ្នាបាន។ នេះបើតាមព្រះរាជក្រឹត្យ ដែលត្រូវបណ្តាញឃោសនាថៃ ផ្សព្វផ្សាយព្រោងព្រាត នៅថ្ងៃអង្គារ៍ ទី២៤កញ្ញា។ តាមរយៈច្បាប់ថ្មីនេះ ថៃបានក្លាយជាប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍ទី១ ដែលយល់ព្រមទទួលការរៀបមង្គលការរវាងអ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា។ ព្រះចៅថៃ ហ្លួងមហា វិជ្ជរ៉ា ឡុងកន រាជទានលាយព្រះហត្ថលេខា លើច្បាប់អាពាហ៍ពិពាហ៍អ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា កាលពីថ្ងៃអង្ការ៍។ រាជក្រឹត្យនេះ ធ្វើឡើងក្រោយពី រដ្ឋសភាថៃ សម្រេចអនុម័តច្បាប់នេះ កាលពីខែឧសភា ហើយព្រឹទ្ធសភា បានយល់ព្រមនៅខែមិថុនា កន្លងទៅ មុននឹងបញ្ជូនបន្ត ថ្វាយព្រះមហាក្សត្រ។ ច្បាប់នេះ ក៏ជាមត៌កស្នាដៃមួយរបស់អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី សេដ្ឋា ថៈវីស៊ីន ដែលជាអ្នកនយោបាយគាំទ្រសហគមន៍អ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា ១រូបដែរ។ កាលពីចុងឆ្នាំ២០២៣ រដ្ឋាភិបាលរបស់លោក សេដ្ឋា ថៈវីស៊ីន បានរៀបចំពង្រាងអំណានច្បាប់ច្រើនដង ដើម្បីស្នើសុំកែប្រែមាត្រាខ្លឹមសាររបស់ច្បាប់អាពាហ៍ពិពាហ៍ ដោយបើកផ្លូវ អនុញ្ញាត ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ ថៃទាំងអស់ អាចរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ ដោយលែងជាប់លក្ខខណ្ឌ ថាត្រូវតែមានភេទពីកំណើតផ្ទុយគ្នា។ ក្នុងនោះ អ្នកច្បាប់ថៃបានលុបពាក្យ បុរស ស្ត្រី ប្តី ប្រពន្ធ និងជំនួសពាក្យថា បុគ្គល ដៃគូអាពាហ៍ពិពាហ៍ ឬ ដៃគូសហព័ទ្ធ។ លោក Apiwat Apiwatsayree វ័យ៤៩ឆ្នាំ ជានិមិត្តរូបមួយនៃក្រុមអ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នានៅថៃ បានប្រាប់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានបារាំងអាអែហ្វប៉េនៅក្រុងបាំងកក ថាបានរួមរស់ចំនួន១៧ឆ្នាំហើយ ជាមួយដៃគូប្រុសស្នេហា លោក Sappanyoo Panatkool និងអន្ទះសាទន្ទឹងរង់ចាំច្បាប់នេះយូរខ្លាំងណាស់។ លោកថា ពេលច្បាប់ចូលជាធរមានគ្រាណា លោកនឹងកាន់ដៃគ្នាទៅចុះបញ្ជីអាពាហ៍ពិពាហ៍ស្របច្បាប់តែម្តង។ គួរជ្រាបថា បន្ទាប់ពីព្រះបរមរាជវង្សស្តេចថៃ ចេញផ្សាយរាជក្រឹត្យរួច ច្បាប់អាពាហ៍ពិពាហ៍អ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នានេះ នឹងចូលជាធរមាន អាចអនុភាពអនុវត្តបាន នៅរយៈពេល ១២០ ថ្ងៃទៀត។ បានសេចក្តី ប្រជាពលរដ្ឋថៃ អ្នកដែលប្រតិព័ទ្ធភេទដូច្នេះ អាចផ្តើមរៀបចំមង្គមការស្របច្បាប់ ជាផ្លូវការពេញមុខពេញមាត់ ចាប់ពីខែមករា ដើមឆ្នាំ២០២៥ តទៅ។ ការមានសិទ្ធិរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ច្បាប់ យ៉ាងដូច្នេះនេះ ក៏បានសេចក្តីថា ដៃគូសហព័ទ្ធ…
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី ADB ស្តីពីការរក្សាការព្យាករកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាឆ្នាំ ២០២៤-២០២៥ បានឲ្យដឹងថា តាមរយៈទស្សនវិស័យអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ីក្នុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤ នេះ ADB បានបន្ថយការព្យាករអត្រាអតិផរណានៅកម្ពុជា ពី ២% មកត្រឹម ០,៥% វិញ។ តាម ADB ការបន្ទាបការព្យាករអត្រាអតិផរណានេះ គឺឆ្លុះបញ្ចាំងពីការថយចុះតម្លៃទំនិញ និងសេវាទាក់ទងនឹងប្រេងឥន្ធនៈ រួមទាំងការថយចុះតម្លៃជីកសិកម្ម។ សម្រាប់ ADB អត្រាអតិផរណាថយចុះនឹងជួយសម្រាលបន្ទុកចំណាយចាំបាច់របស់ប្រជាពលរដ្ឋ ពិសេសក្រុមងាយរងគ្រោះបំផុតដែលបានប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាជាច្រើននាប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះដោយសារតម្លៃម្ហូបអាហារ និងប្រេងឥន្ធនៈកើនឡើង។ លោកស្រី Jyotsana Varma នាយិកាធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ីប្រចាំកម្ពុជា បញ្ជាក់ក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានថា ការស្ទុះងើបឡើងវិញនៃវិស័យវាយនភណ្ឌ ពិសេសសម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង និងទំនិញធ្វើដំណើរកំពុង រួមទាំងវិស័យកសិកម្ម និងទេសចរណ៍កំពុងបន្តកើនឡើង ការបន្តហូរចូលនៃការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេសបានកំពុងជួយជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសកម្ពុជា។ តាម ADB លំហូរវិនិយោគបរទេសនៅតែបន្តមាន បើទោះជាទុនវិនិយោគបានធ្លាក់ចុះបន្តិចមកនៅត្រឹម ២ ពាន់លានដុល្លារនៅពាក់កណ្តាលឆ្នាំ ២០២៤ ពោលថយ ១០០ពាន់លានដុល្លារ បើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាក្នុងឆ្នាំ ២០២៣។ ទន្ទឹមគ្នានេះ ADB ក៏បានបញ្ជាក់ពីហានិភ័យដែលអាចកើតមានសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ប្រសិនបើស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចរបស់បណ្តាប្រទេសធំៗមួយចំនួន ដូចជាចិន សហភាពអឺរ៉ុប និងសហរដ្ឋអាមេរិកជូបការលំបាក និងមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចយឺតជាងការរំពឹងទុក។ កត្តាហានិភ័យផ្សេងទៀត រួមមានបំណុលឯកជនខ្ពស់ ការប្រែប្រួលតម្លៃប្រេងឥន្ធនៈសកល និងផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ គួរជម្រាបថា កាលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ ធនាគារពិភពលោកបានចេញផ្សាយរបាយការណ៍មួយស្តីពីស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជាដោយព្យាករថា កម្ពុជាទទួលបានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចក្នុងអត្រា ៥,៨% សម្រាប់ឆ្នាំ ២០២៤ ពោលកើនចំនួន ០,២% ធៀបនឹងឆ្នាំ ២០២៣ ដែលមានកំណើន ៥,៦%។ ចំណែកឆ្នាំ ២០២៥ ត្រូវបានធនាគារពិភពលោកព្យាករមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ៦,១% និង ៦,៤% សម្រាប់ឆ្នាំ ២០២៦៕
ព្រឹកថ្ងៃពុធទី២៥កញ្ញា ក្រុមហ៊ុនGoogle បានដាក់ពាក្យប្តឹងដៃគូរប្រជែងដ៏ធំរបស់ខ្លួន គឺក្រុមហ៊ុន Microsoft នៅចំពោះមុខគណកម្មការអឺរ៉ុប ដោយចោទថា Microsoft បានប្រើយុទ្ធសាស្ត្រប្រកួតប្រជែងមិនស្មោះត្រង់ ក្នុងវិស័យបច្ចេកវិទ្យាCloud។ នៅចំពោះមុខអ្នកកាសែត លោក Amit Zavery អគ្គនាយករង Google Cloud បានលើកឡើងថា ពាក្យបណ្តឹងនេះ គឺជាមធ្យោបាយតែមួយគត់ ដើម្បីបិទបញ្ចប់ការប្រើប្រាស់យុទ្ធសាស្ត្រចាក់សោបិទខ្ទប់របស់ Microsoft។ ហើយវានឹងបើកផ្លូវ អនុញ្ញាតឲ្យអតិថិជនទាំងអស់ អាចមានជម្រើសជ្រើសយកបច្ចេកវិទ្យាCloud ណាមួយដែលខ្លួនពេញចិត្ត និងធ្វើឲ្យទីផ្សារCloud មានសមភាពប្រកបដោយភាពស្មោះត្រង់។ នៅក្នុងលិខិតដែលផ្ញើទៅគណកម្មការអឺរ៉ុប Google បានលើកឡើងថា នៅអឺរ៉ុបMicrosoft បានចងដៃអតិថិជនជាប់ តាមរយៈការកំណត់ក្នុងលក្ខខណ្ឌអាជ្ញាបណ្ណប្រើប្រាស់ ថាអតិថិជនអាចផ្ទុកទិន្នន័យការងារដែលប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធប្រតិបត្តិការ Windows បានតែក្នុងបច្ចេកវិទ្យា Microsoft Azure ដែលជាបច្ចេកវិទ្យាCloud របស់Microsoft តែមួយគត់។ មានន័យថា អតិថិជនដែលជាក្រុមហ៊ុនឬស្ថាប័ន ដែលប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធWindowsដើម្បីធ្វើការ គឺគេមិនអាចផ្ទេរទិន្នន័យការងារ ទៅទុកនៅលើCloud របស់ក្រុមហ៊ុនផ្សេងបានដោយងាយឡើយ តួយ៉ាង Google Cloud ឬ AWS របស់ក្រុមហ៊ុន Amazon ជាដើម។ Google អះអាងថា អតិថិជនដែលប្រើ Windows អាចប្រើCloud របស់ក្រុមហ៊ុនផ្សេងបាន តែMicrosoft នឹងតម្រូវឲ្យបង់ថ្លៃអាជ្ញាបណ្ណ លើសតម្លៃធម្មតាដល់ទៅ៤០០% ឯនោះ ហើយជាងនេះទៀត Microsoft កាត់បន្ថយវិធានការការពារសន្តិសុខឲ្យនៅទាបបំផុតថែមទៀត។ ក្រោយដឹងថាGoogleប្តឹងខ្លួន Microsoft បានអះអាងថា គេនឹងសហការសន្ទនា ជាមួយនឹងគណកម្មការអឺរ៉ុប។ចំណែក Google វិញ បានសង្ឃឹមថា គណកម្មការអឺរ៉ុបនឹងចាត់វិធានការ ឬសម្រេចសេចក្តីក្នុងពេលឆាប់ៗ។ សូមបញ្ជាក់ថា គណកម្មការអឺរ៉ុបមានតួនាទីធានានិងតាមដានការគោរព នូវវិធានច្បាប់ប្រកួតប្រជែងដោយស្មោះត្រង់ ចំពោះក្រុមហ៊ុនទាំងអស់ដែលរកស៊ីក្នុងទីផ្សារអឺរ៉ុប។ ដែនសមត្ថកិច្ចនេះបានបើកសិទ្ធិឲ្យគណកម្មការអឺរ៉ុប អាចសម្រេចដាក់ទោសពិន័យជាប្រាក់ ទៅកាន់ក្រុមហ៊ុនដែលបានធ្វើខុស។ យ៉ាងណាមិញ កាលពីខែកក្កដា ២០២៣ គណកម្មការអឺរ៉ុបបានបើកការស៊ើបអង្កេត ទៅលើក្រុមហ៊ុន Microsoft ម្តងរួចហើយ ទាក់ទិននឹងការប្រើប្រាស់ជំហរឧត្តមភាពលើទីផ្សារ។ Microsoft ត្រូវគេចោទថាចាប់បង្ខំឲ្យអតិថិជនប្រើប្រាស់តែប្រព័ន្ធវីដេអូខុនហ្វឺរិនស៍ Teams និងដោយមិនបើកសិទ្ធិឲ្យមានជំរើស។ ហើយកាលពីឆ្នាំ២០១៣ គណកម្មការអឺរ៉ុបបានដាក់ពិន័យឲ្យ…
យោងតាមការចុះផ្សាយរបស់កាសែតក្នុងស្រុកវៀតណាម Vietnam Plus ថ្ងៃទី២៥កញ្ញា តំណាងទូតវៀតណាមបានរៀបចំជំនួបក្រៅផ្លូវការមួយជាមួយប្រមុខទូតកម្ពុជា លោកសុខ ចិន្តាសោភា និងប្រមុខទូតឡាវ លោក សាលើមសៃ គុំម៉ាស៊ីដ នាឱកាសចូលរួមកិច្ចប្រជុំលើកទី៧៩នៃមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិនៅក្រុងញូវយ៉ក នាថ្ងៃទី២៤កញ្ញា។ ក្នុងសេចក្តីរាយការណ៍របស់ Vietnam Plus ដដែល ប្រមុខទូតវៀតណាម លោក ប៊ូយ ថាញ់សឺន បានបញ្ជាក់ជាថ្មី អំពីជំហរបស់វៀតណាមក្នុងកិច្ចការពង្រឹងទំនាក់ទំនងពិសេសជាមួយប្រទេសកម្ពុជា និងឡាវ ព្រមទាំងប្តេជ្ញាបង្កើនទំនាក់ទំនងឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅថែមទៀត ក្នុងចំណោមបក្សនយោបាយ រដ្ឋ និងប្រជាជននៃប្រទេសទាំង៣។ ការបញ្ជាក់ឡើងវិញពីទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសជិតខាងរបស់ប្រមុខទូតវៀតណាមនេះធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកាលពីយប់ថ្ងៃទី២០កញ្ញាបានសម្រេចបញ្ចប់កិច្ចព្រមព្រៀងអភិវឌ្ឍន៍រួមក្នុងតំបន់ត្រីកោណ CLV- DTA ជាមួយឡាវ និងវៀតណាម។ ក្នុងជំនួបក្រៅផ្លូវការនេះដែរ ប្រមុខទូតកម្ពុជាលោក សុខ ចិន្តាសោភាក៏បានបញ្ជាក់ជាថ្មីនៅចំពោះមុខប្រមុខទូតឡាវ និងវៀតណាមថា ការដកចេញកិច្ចសហការតំបន់អភិវឌ្ឍតំបន់ត្រីកោណ CLV-DTA គឺមិនប៉ះពាល់ដល់យន្តការកិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្សេងទៀតទាំងទ្វេភាគី ឬត្រីភាគី ជាមួយប្រទេសជិតខាងទាំង២ឡើយ។ នេះបើតាម Vietnam Plus។ ក្រៅពីនេះ និងបើតាម Vietnam Plus ដដែល ប្រមុខទូតកម្ពុជា ឡាវ និងវៀតណាមបានប្តេជ្ញារួមគ្នាបន្តបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងការអភិវឌ្ឍរួមគ្នាឱ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធិភាពដើម្បីប្រយោជន៍រួមគ្នា និងដើម្បីពង្រីកសហគមន៍អាស៊ានឱ្យកាន់តែទូលំទូលាយ ព្រមទាំងការបន្តរួមចំណែកដល់សន្តិភាព ស្ថិរភាព និងការអភិវឌ្ឍក្នុងតំបន់។ ទោះបីកម្ពុជាសម្រេចបញ្ចប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ CLV-DTA តែតាមពិតទៅ កម្ពុជាក៏នៅមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចរួមគ្នាជាមួយប្រទេសជិតខាងស្រដៀងគ្នាមួយផ្សេងទៀត គឺកិច្ចប្រតិបត្តិរវាងកម្ពុជា ឡាវ ភូមា និងវៀតណាម ហៅកាត់ CLMV ដែលជាយន្តការអាស៊ានបង្កើតឡើងកាលពីឆ្នាំ២០០០។ គួរជ្រាបដែរថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាតាមរយៈ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានអះអាងឡើងវិញនៅថ្ងៃទី២៦កញ្ញានេះថា ទោះកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអភិឌ្ឍន៍រួមជាមួយឡាវ និងវៀតណាម(CLV-DTA) ត្រូវបានបញ្ចប់ ប៉ុន្តែការអភិវឌ្ឍន៍នៅខេត្តទាំង ៤នៅភាគឦសានមិនបានដកថយនោះឡើយ និងថា ការដកចេញនូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះធ្វើឡើងក្រោមហេតុផល គិតគូរពីកង្វល់របស់ប្រជាជនលើបញ្ហាទឹកដី និងភាពចាំបាច់ខាងនយោបាយដើម្បីដកអាវុធចេញពីដៃពួកក្រុមប្រឆាំងជ្រុលនិយម៕
អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សនិយាយថា លោក ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភា មិនសមជាដឹកនាំស្ថាប័នបង្កើតច្បាប់ទេ ព្រោះថា លោកជាមេដឹកនាំរំលោភច្បាប់ និងរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស។ https://www.annewskh.com/wp-content/uploads/2024/09/H092424ZRP-NV.mp3 អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សលើកបែបនេះ ក្រោយពីករណីថ្មីមួយទៀត គឺលោក ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាឱ្យក្រុមការងារពិសេសរបស់ខ្លួន តាមចាប់សកម្មជនបក្សប្រឆាំងលោក ផន ផាន់ណា ដែលកំពុងភៀសខ្លួននៅប្រទេសថៃយកមកកម្ពុជាវិញ ឱ្យខាងតែបាន ទោះជាក្នុងតម្លៃណាក៏ដោយ។ លោក ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភា បានដាក់បទបញ្ជា ឱ្យតាមចាប់ខ្លួនសកម្មជនគណបក្សប្រឆាំងមួយរួប នៅប្រទេសថៃឱ្យបាន ទោះជាយកមកទាំងរស់ឬស្លាប់ក៏ដោយ។ សារបែកធ្លាយរបស់លោក ហ៊ុន សែន ជិត ២នាទី ដែលវិទ្យុអាស៊ីសេរីទទួលបាន លោក ហ៊ុន សែន ដែលកាន់អំណាចជិត ៤០ឆ្នាំ បានបញ្ជាក្រុមការងាររបស់លោក ឱ្យតាមចាប់ខ្លួនលោក ផន ផាន់ណា សកម្មជនគណបក្សប្រឆាំង យកមកកម្ពុជាវិញឱ្យបាន ទោះជាតម្លៃណាក៏ដោយ។ លោក ហ៊ុន សែន៖ «ផ្ញើជូនក្រុមការងារទាំងអស់ ដែលទាក់ទងធ្វើការនៅក្នុងប្រទេសថៃ ជាពិសេស កម្លាំងដែលធ្វើការទាក់ទងជាមួយកម្លាំងនគរបាលថៃ ត្រូវទៅតាមបំបាត់ចោលអាក្រុមរស់នៅប្រទេសថៃ និងធ្វើសកម្មភាព ក្នុងហ្នឹង មានអាមួយឈ្មោះ ផន ផាន់ណា។ អានេះមិនត្រូវឱ្យរួចទៅណាទេ។ កន្លងទៅ វារត់លាក់ខ្លួន ឥឡូវ នគរបាលបានស៊ើបដឹងនៅកន្លែងមួយហើយ។ ដាច់ខាត ត្រូវយកអាមួយនេះមកស្រុកខ្មែរឱ្យបាន។ មិនត្រូវឱ្យវារួចខ្លួនទេ! បើតាមដឹង វាកំពុងរៀបចំស្អីៗ ផ្សេងទៀត ដើម្បីបំផុសជាចលនាផ្សេងទៀត ហើយយើង ក៏មិនត្រូវឱ្យមួយនេះរួចខ្លួនដែរ»។ លោក ហ៊ុន សែន ត្រូវបានអង្គការយូមែនរ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ (Human Rights watch) ដាក់បញ្ចូលក្នុងចំណោមអ្នកដឹកនាំ ដែលឋិតក្នុងតំណែង តាមរយៈការប្រើប្រាស់អំពើហិង្សា ក្នុងចេតនានយោបាយ គ្រប់គ្រងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ គៃបន្លំការបោះឆ្នោត ប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយធ្ងន់ធ្ងរ និងមានការគាំទ្រពីបរទេស គឺរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងហាណូយ (Hanoi) ដែលជ្រើសរើសលោកឱ្យកាន់តំណែង និងអាចបន្តតំណែងទៅមុខទៀត។ លោក ហ៊ុន សែន ក៏ជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ រួមមាន អំពើកាប់សម្លាប់ក្រៅច្បាប់ ការធ្វើទារុណកម្ម ការចាប់ឃុំខ្លួន ត្រួតត្រា រារាំងសេរីភាពសមាគម ការជួបប្រជុំ និងការបង្កើតបណ្ដាញស៊ើបការណ៍ រាយការណ៍នៅពេញប្រទេស ក្នុងគោលបំណងបំភិតបំភ័យ…
